सत्तामा होस् या बाहिर बस्दा उच्च पदस्थलाई गृहजिल्ला नै प्यारो, अन्य जिल्लाका जनता चाँहि नेपाली होइनन् र ?

रुषा थापा
नेपाली काँग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पाँच पटक प्रधानमन्त्री बने । उनी गृहमन्त्री पनि बनिसकेका छन् । तर, प्रधानमन्त्री हुँदा होस् या गृहमन्त्री उनले जनताले तिरेको कर आफ्नो गृहजिल्ला डडेल्धुरामा मात्र हाले । अन्य जिल्लालाई वेबास्ता गरे । जबकी उनी प्रधानमन्त्री वा गृहमन्त्री डडेल्धुराको मात्र बनेका थिएनन्, देशभरका जिल्लाको बनेका थिए ।
देउवा अहिले पनि गृहजिल्ला डडेल्धुरा गइरहन्छन् । त्यहाँ बस्छन् । यद्यपि, उनी अन्य जिल्ला भने गएको पाइँदैन ।

नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तीन पटक प्रधानमन्त्री बने । प्रधानमन्त्री हुँदा होस् या नहुँदा उनी सिन्धुपाल्चोकको सुकुटेमा मात्र गएको देखिन्छ । वर्तमान सरकारमा प्रधानमन्त्री रहेका नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली पनि तीन पटक प्रधानमन्त्री बनिसकेका छन् ।

उनी पनि गृहजिल्ला झापा मात्र गइरहन्छन् । नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल एक पटक प्रधानमन्त्री बने । उनी पनि रौटहट मात्र गइरहन्छन् । २०६८ सालमा प्रधानमन्त्री बनेका उनी विभिन्न जिल्लामा गएर गरिबको घरमा बस्थे । उनीहरुसँगै खान्थे । देशमा ७७ वटा जिल्ला छ । ७७ वटै जिल्लाका जनताले सरकारलाई कर तिर्छन् । मुलुकमा राजनीतिक परिवर्तन गर्न ७७ वटै जिल्लाका जनताको योगदान छ ।

विडम्बना, राजनीतिक दलका उच्च पदस्थ नेताहरु आफ्नो गृहजिल्लाबाहेक अन्य जिल्लालाई देश नै ठान्दैनन् । अन्य जिल्लाका जनता नेपाली होइनन् भन्ने भाष्य उनीहरुमा निर्माण हुँदै गएको छ । देउवालाई डडेल्धुरा नै प्यारो छ भने ओलीलाई झापा । यता प्रचण्डलाई सुकुटेकै माया छ । उनी महिनैपिच्छे सुकुटे जान्छन् अनि होटलमा बस्छन् । बरु त्यहाँका जनतासँग घुलमिल गर्दैनन् । आफ्ना कार्यकर्ताले त्यहाँ होटल खोलेको हुँदा त्यँही मात्र उनी जान्छन् र बस्छन् ।

जनयुद्धको बेला भूमिगत भएको समयमा उनी रोल्पा, जुम्ला, डोल्पा, कालिकोट, बझाङ, सुर्खेतलगायत विभिन्न दुर्गम जिल्लामा बसेका थिए । किनकि त्यतिबेला सरकारपक्षको डर थियो । फेरि विकट स्थानमा सुरक्षाकर्मीहरु नआउने हुँदा उनले सो बेला यस्तै जिल्लामा बसेर आफ्नो ज्यान जोगाए । जनयुद्धको समयमा दुर्गम जिल्ला र त्यहाँका जनताले उनको ज्यान बचाइदिए । दुर्भाग्य अहिले उनी त्यहाँ जाँदैनन् । उनी न प्रधानमन्त्री हुँदा ती जिल्ला पुगे न सत्ताबाट बाहिरिएपछि नै ।

वर्तमान सरकारमा ओली प्रधानमन्त्री छन् । प्रधानमन्त्री कुनै एक जिल्लाको मात्र हुँदैन । यो देशभरका जिल्ला र जनताको साझा पद हो । प्रधानमन्त्री भएपछि सबै जिल्ला र सबै जनतालाई एउटै नजरले हेर्नुपर्छ । समान विकास पुर्याउनुपर्छ । तर, हामी कहाँ ठिक विपरीत छ । अहिले ओली गृहजिल्ला झापा मात्र गइरहन्छन् । हो, उनले त्यहाँबाट चुनाव जितेका छन् । त्यसकारण उनी आफ्ना जिल्ला जानुमा कुनै आपत्ति भएन । तर, प्रधानमन्त्री भएपछि अन्य जिल्लालाई पनि समान तरिकाले हेर्नुपर्ने हुन्छ ।

अहिले हेर्ने हो भने ओलीले आफ्नो गृहजिल्ला झापालाई मात्र प्राथमिकतामा राखेको देखिन्छ । त्यहाँ भ्यु टावर बनाउनदेखि विद्यालय, बाटो, विद्युत, अस्पताललगायत विभिन्न सेवासुविधा पुर्याउन उनको ज्यादै महत्त्वपूर्ण भूमिका पाइन्छ । तर, अन्य जिल्लामा उनको केही योगदान छैन । झापामा भ्यु टावर बनाउनुपर्ने कुनै आवश्यकता नै थिएन । यद्यपि, उनले यसअघि प्रधानमन्त्री हुँदा भ्यु टावर बनाउन अर्बौ बजेट छुटाए ।

अहिले त्यो भ्यु टावर बेकामे बनेको छ । उता, दुर्गम जिल्लामा अहिले पनि विद्यालय छैन । अस्पताल छैन । बाटो छैन । पुल छैन । घरबाट घण्टौं हिँडेर विद्यालय जानुपर्ने बाध्यता छ । त्यसमा पनि खोला तर्न पुल नहुँदा ज्यानै बाजी राखेर तर्नुपर्छ । प्रधानमन्त्री भएपछि ओलीले अन्य जिल्लाका जनताको पनि दुःख देख्नुपर्ने हो । विडम्बना, उनी अन्य जिल्लाका जनतालाई नेपाली नै ठान्दैनन् । यता, एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल रौतहट मात्र गइरहन्छन् ।

त्यसबाहेक उनी अन्य जिल्ला गएको देखिँदैन । देउवा, ओली, प्रचण्ड र नेपाल प्रधानमन्त्री बनिसकेका व्यक्ति हुन् । प्रधानमन्त्री भइसकेको हुँदा राज्यले उनीहरुलाई विभिन्न सेवासुविधा उपलब्ध गराउँदै आएको छ । उनीहरुको सुरक्षाका निम्ति सरकारबाटै सुरक्षाकर्मी खटाइन्छ । यति मात्र नभई अन्य सुविधा पनि उपलब्ध गराइएको हुन्छ । उदाहरणका लागि देउवा कँही कतै गएमा उनको साथमा सुरक्षाकर्मीको लर्को हुन्छ । त्यो सुरक्षाकर्मी उनको निजी पैसाबाट खटाइएको होइन ।

पूर्वप्रधानमन्त्री भएको नाताले राज्यले उपलब्ध गराएको हो । फेरि सुरक्षाकर्मीसँगै उनी कतै जाँदा लागेको खर्च पनि सरकारले नै व्यहोर्छ । यसरी देउवा कतै गएमा जनताले तिरेको कर खर्चिरहेको छ भन्ने बुझ्नुपर्छ । ओली, प्रचण्ड र नेपालको हकमा पनि यही हो । ओली नै अहिले पनि प्रधानमन्त्री नै रहेकाले उनको सेवासुविधाको छुट्टै लिस्ट छ । उनको घुमफिरमा मात्रै दैनिक लाखौं रुपैयाँ खर्च हुने गरेको छ । प्रचण्ड र नेपाल पनि जहाँ गएपनि राज्यकै ढुकुटीबाट खर्च हुन्छ ।

राजनीतिक दलका उच्च पदस्थहरु जहाँ जान्छन्, त्यो ठाउँ चर्चामा आउँछ । त्यहाँका जनताले उनीहरुसामु गुनासो राख्छन् । जसका कारण त्यो ठाउँमा विकास हुनुका साथै त्यस क्षेत्रका जनताले सरकारी जागिर समेत पाउँछन् । अहिले देउवा, ओली गृहजिल्ला मात्र गइरहन्छन् त प्रचण्ड सुकुटे र नेपाल रौतहट । डडेल्धुरा निकै दुर्गम जिल्ला हो ।
तर, पाँच पटक प्रधानमन्त्री बनिसकेका देउवाले आफ्नो गृहजिल्ला भएकै कारण यहाँ विकास पुर्याएका छन् ।

डेल्धुराधन्दा कम दुर्गम रहेको जिल्लामा विकास पुग्न सकेको छैन भने डडेल्धुरा दिनप्रति दिन विकसित हुँदै गएको छ । उता, झापा प्राकृतिक रुपमा राम्रो भएपनि विकासमा पिछडिएकै जिल्ला हो । यद्यपि, अहिले झापा राजधानी काठमाडौं जतिकै विकसित हुँदै गएको छ । यसो हुनुमा प्रधानमन्त्री ओलीको कृपा छ ।

सिन्धुपाल्चोक नजिकै जिल्लाहरु दोलखा, रामेछाप, काभ्रेपलाञ्चोकमा अझै विकास पुग्न सकेको छैन । अहिले पनि यी जिल्लामा घण्टौं हिँडेर विद्यालय पुग्नुपर्ने बाध्यता छ । राजधानी नजिकै भएपनि काभ्रे विकासमा पछि परेको छ ।

काभ्रेभन्दा निकै टाढा रहेको सिन्धुपाल्चोक भने विकसित हुँदै गएको छ । किनकि त्यहाँ महिनैपिच्छे प्रचण्ड जो पुग्छन् ।
यता, तराई–मधेशका अधिकांश जिल्लामा अहिले पनि विकास पुगेको छ । त्यहाँका जनता विभिन्न संघर्ष गरिरहेका हुन्छन् । तराईका अन्य जिल्ला विकासबाट पछाडि हुँदा रौतहत भने विकसित देखिन्छ । यो जिल्ला पनि पूर्वप्रधानमन्त्रीकै जन्मथलो भएकोले विकास भएको स्पष्ट हुन्छ । अहिले देशमा लोकतन्त्र गणतन्त्र छ । भनिन्छ, जनताको शासन चल्छ । तर, यसको ठिक विपरीत भइरहेको छ । जनताको होइन् यहाँ नेताको शासन चलिरहेको छ ।

लोकतन्त्र गणतन्त्रकै पाटोअन्तर्गत देशमा जनताबाट चुनिएर आएका सांसदहरु छन् । अहिले प्रतिनिधिसभा र राष्ट्रिय सभामा दुई सय ७५ जना मनोनीत र प्रत्यक्ष चुनाव जितेका सांसद छन् । तर, यातायातमन्त्री देवेन्द्र दाहाल भने जनताबाट चुनिएका होइनन् । उनलाई प्रधानमन्त्री ओलीले मन्त्री बनाइदिएका हुन् । जनताबाट चुनिएका सांसद मन्त्री बन्न नपाउने ! अनि यसलाई भनिन्छ लोकतन्त्र गणतन्त्र ।

०७४ सालमा पनि सांसद नै नभएका युवराज खतिवडालाई ओलीले अर्थमन्त्री बनाइदिए । त्यसो त खतिवडा पनि झापाकै हुन् । राजनीतिक दलका उच्च पदस्थ नेताहरुलाई आफ्नो जिल्ला र आफ्नाको मात्र चिन्ता छ । अन्य जिल्ला र जनताबारे कसैले केही पनि सोचेको पाइँदैन । त्यसकारण पनि देशभर विकास पुग्न नसकेको हो । किनकि नेतालाई आफ्नै गृहजिल्ला प्यारो छ ।