नेपाली राजनीतिमा ‘भष्मासुर प्रवृत्ति’, आफ्नै दायरा खुम्च्याउँदै ओली

काठमाडाैं । नेपाली राजनीतिमा बारम्बार देखा पर्ने प्रवृत्ति भनेको शक्ति प्राप्तिपछि यसको अनियन्त्रित प्रयोग हो। यो प्रवृत्ति कुनै पौराणिक कथाको पात्र ‘भष्मासुर’ सँग तुलना गर्न सकिन्छ, जसले आफ्ना शक्तिको दुरुपयोग गर्दै आफैंलाई समाप्त गर्‍यो। अहिलेको नेपाली राजनीतिक परिदृश्यमा पनि भष्मासुर प्रवृत्तिको झल्को पाइन्छ, विशेष गरी नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वशैलीमा।

प्रधानमन्त्रीको चौथोपटकको कार्यकालदेखि ओलीको नेतृत्वशैली अलि बढ्ता निरंकुश बन्दै गएको विश्लेषण गरिएको छ। पार्टीभित्रका नेताहरूलाई बोल्न नदिने, बोलेपछि कारबाही गर्ने र आलोचना सहन नसक्ने प्रवृत्तिले एमालेभित्र स्वस्थ बहसको परम्परा लगभग समाप्त पारिएको छ।

ओलीको कार्यशैलीमा क्षेत्रीय सन्तुलन र समावेशिताको अभाव देखिन्छ। झापाका आफ्ना सहयोगी र विश्वासपात्रलाई प्राथमिकतामा राख्ने उनको प्रवृत्तिले पार्टीमा विभाजन निम्त्याएको छ। संसद् सभामुखदेखि प्रतिनिधिसभा सचिवालयसम्म झापाली समर्थकको छनोटले ओलीको सत्ताको दायरा साँघुरो पारिरहेको छ।

ओलीको शैलीमा सत्तामाथिको सर्वोच्चता कायम राख्ने र अरुलाई निरीह बनाउने मनोवृत्ति स्पष्ट देखिन्छ। सर्वोच्च अदालतको आदेशलाई समेत अनदेखा गर्न खोज्ने उनको प्रवृत्तिले लोकतान्त्रिक मूल्य र मान्यतामा खतरा पुर्‍याएको छ। पार्टीभित्र उनी सानो घेराबाट निर्देशित हुँदैछन्, जसले व्यापक असन्तुष्टि जन्माएको छ।

ओलीको नेतृत्वमा पार्टीको लोकप्रियता घट्दै गएको छ। इतिहासकै लोकप्रिय पार्टी मानिएको एमाले अहिले विवादित निर्णय र विभाजनका कारण आलोचित छ। मदन भण्डारीको विरासतलाई मदननगरबाट विवादित व्यापारीको पोल्टामा सुम्पनुले एमालेका पुराना कार्यकर्ता र नेताहरूमाझ निराशा फैलाएको छ।

पछिल्लो समयमा एमाले राजनीतिमा पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको सक्रियता बढेको देखिन्छ। बिहीबार ओलीले बुढानीलकण्ठ पुगेर विद्यादेवी भण्डारीसँग दुई घण्टाभन्दा बढी समय छलफल गरेका थिए। पार्टीभित्र विकसित घटनाक्रमप्रति भण्डारीको असन्तुष्टि स्पष्ट रूपमा व्यक्त भएको छ।

च्यासलमा चलिरहेको सचिवालयको बैठक हतारमा टुंग्याएर ओली भण्डारीको निवास पुगेका थिए। यो कदम ओलीको आन्तरिक डर र असुरक्षाको संकेत हो। भण्डारीका नजिकका नेताहरूले पार्टीमा भूमिका खेल्न थालेपछि ओली थप एक्लिँदै गएका छन्।

ओलीको नेतृत्वमा पार्टीले माओवादीसँगको एकता टिकाउन सकेन। एकीकृत समाजवादीको विभाजन रोक्न असफल भए। पार्टीभित्र भीम रावल, बिन्दा पाण्डे, उषाकिरण तिम्सिनाजस्ता नेताहरूमाथि गरिएको अनुशासनात्मक कारबाहीले थप असन्तुष्टि फैलाएको छ। यी घटनाक्रमहरूले ओलीलाई पार्टीभित्र झनै कमजोर बनाएको छ।

ओलीको नेतृत्वले हालसम्म भोग्दै आएका समस्या र आलोचना उनीकै शैली र कार्यशैलीको परिणाम हुन्। पार्टीभित्र विद्रोहको वातावरण सिर्जना भएको छ। विद्यादेवी भण्डारीको सक्रियता, विभाजित समूहहरूको चलखेल, र पार्टीभित्रको असन्तुष्टिले ओलीलाई ‘भष्मासुर प्रवृत्ति’को चक्रमा पुर्‍याएको छ।

यदि उनले आफ्नो शैलीमा परिवर्तन गरेनन् भने, आगामी दिनमा ओलीको राजनीतिक भविष्य थप अनिश्चित बन्न सक्छ। यो परिदृश्यले सत्ताको दुरुपयोग र निरंकुश प्रवृत्तिको अन्ततः आफ्नै पतन निम्त्याउने संकेत गर्दछ।