उच्च रक्तचाप कसरी नियन्त्रण गर्ने, हेर्नुहोस् यसका लक्षण र बच्ने उपाय

रक्तचापलाई साइलेन्ट किलर पनि भनिन्छ। उच्च रक्तचापले तपाईको स्वास्थ्यलाई धेरै किसिमले हानि पुर्‍याउन सक्छ। यसले मुटु, मस्तिष्क, मिर्गौला र आँखा जस्ता महत्त्वपूर्ण अंगहरूलाई गम्भीर रूपमा क्षति पुर्‍याउन सक्छ। उच्च रक्तचापबाट पीडित व्यक्तिले आफ्नो जीवनशैली र खानपानमा विशेष ध्यान दिनु जरुरी हुन्छ ।

उच्च रक्तचाप भएका बिरामीमा कुनै लक्षण वा लक्षण नदेखिने गरेको देखिन्छ । आउनुहोस्, के कारणले हुन्छ, रक्तचाप कसरी नियन्त्रण गर्ने ? जानाैं ।

उच्च रक्तचाप भनेको के हो?

उच्च रक्तचापमा, रक्तचाप 90/140 वा माथि पुग्छ। यस्तो अवस्थामा शरीरको धमनीमा रक्तचाप निकै बढ्छ । प्रायः रक्तचाप दिनभर धेरै पटक बढ्छ र घट्छ, तर यदि यो लामो समयसम्म उच्च रह्यो भने स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन सक्छ। यस समस्याका कारण मुटुरोग, हृदयघात र स्ट्रोक जस्ता धेरै रोग लाग्न सक्छन् । 

चिकित्सकहरूका अनुसार उच्च रक्तचापको मुख्य कारण जीवनशैली नै हो, जसले अन्य रोगहरू पनि निम्त्याउन सक्छ। उच्च रक्तचापपछि औषधि खानु परेमा यो रोगबाट बच्न सावधानी अपनाउनु राम्रो हुन्छ ।

समयमै खाना नलिने, लामो समयसम्म स्मार्टफोन प्रयोग नगर्ने र व्यायाम नगर्ने यी सबै आधुनिक जीवनशैलीले उच्च रक्तचापको जोखिम बढाउँछ । यी बाहेक, केहि अन्य कारणहरू छन् जसको लागि तपाईं जिम्मेवार हुनुहुन्न जस्तै लिङ्ग, उमेर, जीवनशैली आदि।

उच्च रक्तचाप को कारण, यस रोगको सबैभन्दा ठूलो कारण तनाव हो:

आजको आधुनिक युगमा सबैजना तनावबाट ग्रसित छन् । पहिले यो रोग बृद्धबृद्धाहरुमा देखिने भएपनि अहिले युवाहरु र बालबालिकाहरुमा समेत यसको असर पर्न थालेको छ । कर्मचारीहरु कार्यालयको कामले तनावमा रहन्छन् भने गृहिणीहरु घरपरिवारको कामबाट तनावमा हुन्छन् । तनावका कारण रक्तचाप बढाउने हर्मोन निस्किन्छ, जसका कारण रक्तनलीमा दबाब आउँछ र रक्तचाप बढ्छ । उच्च रक्तचापका बिरामीले तनावबाट टाढा रहनुपर्छ । यसबाहेक, यो रोग निम्न कारणहरू हुन सक्छ:

चुरोट र रक्सीको सेवन:

यदि तपाइँ कहिले काँही चुरोट पिउनुहुन्छ भने, तपाइँ उच्च रक्तचाप विकास गर्न सक्नुहुन्छ। चुरोटमा रहेको निकोटिनले कोशिकालाई कम गर्छ । अत्याधिक मात्रामा मदिरा सेवनले पनि उच्च रक्तचापको सिकार बन्न सक्छ ।

कसरी छिटो रक्तचाप कम गर्ने

के तपाई पनि छिट्टै रक्तचाप नियन्त्रण गर्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने आफ्नो जीवनशैलीमा केही परिवर्तन गरेर आफ्नो रक्तचाप नियन्त्रण गर्न सक्नुहुन्छ । हेर्नुहोस :- 

• नुन सेवन सीमित गर्नुहोस्।
• सन्तुलित आहार सेवन गर्नुहोस्।
• पोटासियम प्रशस्त मात्रामा लिनुहोस्।
• रक्सी र धुम्रपानबाट बच्नुहोस्।
• आफ्नो तनाव कम गर्नुहोस्।
• रक्तचाप जाँच गरिरहनुहोस्।
• आफ्नो मन शान्त राख्ने प्रयास गर्नुहोस्।
• नियमित व्यायाम र योग गर्नुहोस्।

रक्तचाप बढ्दा यस्ता समस्या हुन सक्छन्

एन्यूरिज्मः

रक्तचाप बढ्ने कारण कोशिकाहरू कमजोर हुन्छन् र तिनीहरूले एन्युरिज्मको रूप लिन्छन्। यो तपाईंको लागि एकदम खतरनाक हुन सक्छ।

हृदयघात:

यो रोगले कोशिकाहरूमा बढी दबाब दिन्छ जसका कारण मुटुका मांसपेशीहरू भारी हुन्छन्। जसका कारण शरीरको आवश्यकता अनुसार रक्तसञ्चार हुन नसक्दा हृदयघात हुने गर्दछ ।

शरीरको कुनै अंगले काम नगर्नु :

अंगहरूले काम गर्न नसक्ने हुँदा मृगौलाका रक्तनलीहरू कमजोर हुन्छन् जसका कारण धेरै अंगहरूले काम गर्न छोड्छन्।

कुनै पनि औषधिको प्रयोग नगरी उच्च रक्तचापलाई सामान्य स्तरमा ल्याउन सकिन्छ । यसका लागि आफ्नो जीवनशैली परिवर्तन गर्नु जरुरी छ । यदि तपाईंले आफ्नो जीवनमा निम्न परिवर्तनहरू गर्नुभयो भने, तपाईं यस खतरनाक रोगबाट मुक्त हुन सक्नुहुन्छ। उच्च रक्तचापबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने तौल बढ्न नदिनुहोस्। नियमित व्यायाम गरेर उच्च रक्तचाप कम गर्न सकिन्छ। व्यायामले दिमागलाई शान्ति दिन्छ जसले मानसिक तनाव कम गर्छ। चुरोटको सेवन हाम्रो रक्तनलीका लागि हानिकारक हुन्छ । यी सबै बानी छोडेर उच्च रक्तचाप कम गर्न सकिन्छ।

अस्वीकरण: उच्च रक्तचाप वा उच्च रक्तचापसँग सम्बन्धित कुनै समस्या भएमा तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।