ती त्यागी गोविन्दनाथ, यी लोभी केपी, प्रचण्ड, शेरबहादुर, माधव, वामदेव, नारायणमान, झलनाथ !

अनुसा थापा
जनताले तीन जनालाई अभिभावक मान्छन् । पहिलो बाबुआमा, दोस्रो शिक्षक र तेस्रो जनप्रतिनिधि । बाबुआमाले सन्तानलाई जन्माउँछन्, हुकाउँछन्, बढाउँछन् । शिक्षकले उनीहरुको जिन्दगी अन्धकारबाट उज्यालोतर्फ ल्याइदिन्छन् । जनप्रतिनिधिले विकास गर्छन, आफ्ना जनताको समस्यामा साथ दिन्छन् ।

तर, पछिल्लो समय जनप्रतिनिधि सौखिन भएका छन् । चुनाव जितेपछि उनीहरु आफूलाई मतदान गरेर जिताउने जनतालाई फर्किएरसमेत हेर्दैनन् । कुनै समय यस्तापनि नेता थिए, जो जनताको समस्यालाई आफ्नो समस्या ठान्थें । उनी हुन्, काभ्रेपलाञ्चोकको नेता गोविन्दनाथ उप्रेती ।

उनले काभ्रेपलाञ्चोक निर्वाचन क्षेत्र नम्बर २ बाट तीनपटक चुनाव जिते । एकपटक श्रम राज्यमन्त्रीसमेत भए । तर, उनीमा कहिल्यै घमण्ड आएन । उनी जनताको घर–घरमा जान्थे । उनीहरुको घरमा खानलाई अन्न छ कि छैन ? भनेर हेथें । छैन भने गाउँघरबाट मागेर हुन्छ कि के गरेर, अन्न खोजेर ल्याएर दिन्थें ।

उनी गरिब जनताको घरमा जे पाकेको छ, त्यही खान्थें । कोशीपारीको बाटो उनकै पहलमा खनियो । उनी जनप्रतिनिधि हुँदा लामिडाँडाबाट पलाञ्चोक भगवती जानेसहित विभिन्न बाटो खनिएको छ । उनी घुस नखाने नेतामा पर्थें । जनताको समस्या बुझ्न उनी आफैं हिँड्थे ।

आफू जनप्रतिनिधि हुँदा उनले आफूले सकेको विकास गरे । जिल्लामा भोकमरी लागेको समयमा उनले काठमाडौंबाट खाद्यान्नसहित सिन्धुपाल्चोक, दोलखा गएको गाडी दोलालघाटमा रोकेर स्थानीयलाई अन्न बाँडेका थिए । उनले आफूले त्यसबाट एक गेडा पनि अन्न लगेनन् ।

सरकारले त्यतिबेला सांसदलाई गाडी दिएको थिएन । उनी सार्वजनिक यातायातमा यात्रा गर्थें । बसमा उनलाई चिनेर कसैले सिट छोडिदिन खोज्यो भने भन्थे,‘पर्दैन्, तिमीहरु बस, म उभिन्छु ।’ २०५४ सालमा नेकपा एमाले फुटेपछि उनी मालेमा गए । मालेबाट श्रम राज्यमन्त्री हुँदा पाएको झण्डावाला गाडीमा उनी जनतालाई चढाउँथे ।

जनतालाई आफ्नो गन्तव्यमा पुग्न सहयोग पुर्याउँथे । २०५६ सालको चुनावमा नेपाली काँग्रेसका राजेन्द्र खरेलसँग उनले थोरै भोटले चुनाव हारे । वामदेव गौतम, सानो प्रधान पछि एमालेमा फर्किए तर उनी फर्किएनन् । बरु राजनीतिक नै छोडिदिए । उनले राजनीति छोडेपनि जनताले बिर्सिन सकेका छैनन् ।

गोविन्दनाथ उप्रेतीको नाम लिनेबित्तिकै जनता भन्छन्,‘उहाँजस्तो जनप्रतिनिधि अब सायदै पाइएला ।’ तीन पटक सांसद र मन्त्रीसमेत भइसकेका उनको जीवन साधारण छ । उनी एक्लै सार्वजनिक बसमा हिँड्छन् । उनीसँग निजी गाडी छैन । गोविन्दनाथ पनि जनताबाट चुनिएर आएका जनप्रतिनिधि थिए ।

उनी पनि राज्य सञ्चालनको ठाउँमा बसेर काम गरेका व्यक्ति हुन् । तर, उनी र अहिलेको जनप्रतिनिधिमा आकाशपातालको फरक छ । राजनीति सेवा हो । राजनीति सामाजिक काममा पर्छ । तर, वर्तमान नेताहरुले राजनीतिलाई व्यापार बनाए । जनताको सेवक बन्नुपर्ने नेताहरु शासक बने ।

नेताहरु जनताको समस्या बुझ्न भन्दापनि व्यक्तिगत सम्पत्ति जोड्नतर्फ र विलासी जीवन जिऊनमा केन्द्रित भए । वडाध्यक्षदेखि सांसदसम्म राजाको सवारीजसरी हिँड्छन् । अगाडि पछाडि सुरक्षाकर्मी, गुण्डा, पिए बोकेर हिँड्छन् । नेताहरुको यस्तै पाराले त लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्था आएको छोटो समयमै संकटमा परेको हो ।

जनप्रतिनिधि त सिँधै जनताको घरदैलोमा गएर उनीहरुको समस्या बुझ्नुपर्छ । तर, हामीकहाँ त नेतालाई भेट्न तीन महिना अगाडिदेखि अपोइन्टमेण्ट लिनुपर्छ । आफैंले मत दिएर पठाएको जनप्रतिनिधिसँग सिँधै बोल्न अधिकार जनतालाई छैन । पहिले उनीहरुको पिएलाई फोन गरेर सबै सुनाउनुपर्छ ।

त्यो पिएले नेतासम्म पुर्याउँछ कि त्यत्तिकै छोडिदिन्छ ? थाहा हुँदैन । कुनै नेतालाई भेट्नुपर्यो भने तीन ठाउँमा सुरक्षा जाँच गर्नुपर्छ । अनि यस्ता पनि जनताको प्रतिनिधि हुन सक्छन् ? जो जनता भेट्दैन, उसले जनताको समस्या बुझ्छ ? नेताहरुलाई सुरक्षाकर्मी र गुण्डाको आवश्यक किन छ ?

यदि, राम्रो काम गरेको छ भने जनताले केही गर्दै गर्दैनन् । तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको हातमा तीन करोडको घडी छ । नेकपा माओवादी छोडेर नेकपाको संयोजक बनेका पुष्पकमल दाहाल ७८ लाखको घडी बाँध्छन् । जनतालाई दुई छाक खान धौंधौं परिरहँदा नेताहरु हातमै लाखौंको गाडी बाँधेर हिँड्नुहुन्छ ?

त्यस्ता नेतालाई जनताले पूजा गर्छन् ? केपी ओलीले राम्रो काम गरेको भए, सायदै आज जनताबाट लखेटिनुपर्थ्यों । गुण्डुमा गएर चौबिसै घण्टा गुण्डाको घेराबन्दीमा बस्नुपर्थ्यो । जनयुद्धको कमाण्डर प्रचण्डलाई वाइसिएलको घेराभित्र लुकेर सायदै हिँड्नुपर्थ्यो । नेताहरुले देश बनाउने नाममा देश सिद्धयाए ।

जनताको जीवनस्तर उकास्ने भन्दै जनतालाई दुई खान पनि धौंधौं पर्ने स्थितिमा पुर्याए । हिजो चप्पल लगाउने हैसियत नभएर नेताहरु आज ब्राण्डेड लुगा लगाउँछन् । पहिले राजा बस्नेभन्दा भव्य महलमा बस्छन् । जनताको छोराछोरीलाई खाडीमा बेचेर आफ्ना सन्तानलाई अमेरिका, अष्ट्रेलिया, बेलायत पुर्याएका छन् ।

बिलासी जीवन बिताइरहेका छन् । जनताले देख्छन्, हामीले यसो गर्नुहुँदैन भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि नेताहरु आफ्नो लोभलालचलाई नियन्त्रण गर्न सकेनन् । उनीहरु देश र जनता लुटेर कमाउनतर्फ लागे । आज देश पनि रित्तो छ, जनता पनि । अझैपनि नेताहरु गुण्डाको बीचमा हिँडेर ठूल्ठूला भाषण गरिरहेका छन् ।

यिनीहरुलाई अझै लाज लागेको छैन । राजनीति गर्ने मान्छेहरु त्यागी हुनुपर्छ । तर, हामीकहाँ त नेताहरु लोभी भए । त्यस्तै, इमान्दारिता राजनीतिको महत्वपूर्ण अंग हो । यहाँ त कुनै नेतामा इमान्दारिताको ‘इ’ पनि छैन । जसरी हुन्छ, जनता झुक्याउने, आफू पदमा पुग्ने ।

अहिलेका नेतासँग कुनै मुद्दा छैन । तैपनि, यिनीहरु अझैपनि देश लुटन तम्सिरहेका छन् । विभिन्न संगठन बनाएर हामी देश बनाउँछु भन्दै अगाडि आएका छन् । यिनी जबसम्म राजनीतिमा रहन्छन्, तबसम्म यो देशले फड्को लिन सक्दैन । किन कि, यिनीहरु देशको लागि ‘साप’ हुन् ।

यिनीहरुसँग त गोविन्दनाथ जति पनि नैतिकता रहनेछ । चुनावमा हारेपछि उनले राजनीति छोडिदिए । केपी, प्रचण्ड, शेरबहादुर देउवा, माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाल, वामदेव गौतम, नारायणमान बिजुक्छेंलगायत जनताबाट लखेटिसक्दा पनि राजनीति छोड्ने नाम लिँदैनन् । पार्टीको नाम फेरेर र एकता गरेर भाषण दिइरहेका छन् ।

अब भनौ–यिनीहरुलाई कहिल्यै देश र जनता लुटेर पुग्ने रहेछ त । जससम्म बल छ, तलसम्म यिनीहरुले देश लुट्न अगाडि आइरहन्छन् । यिनीहरुले अति नै गरेपछि भदौ २३ र २४ गते जेनजी युवाहरु सडकमा आए । उनीहरुले देशको लागि आफ्नो ज्यानको बलिदान दिए, हजारौं घाइते भए ।

तैपनि, नेताहरुलाई अलिकति लाज लागेको छैन । उनीहरु अझैपनि गुण्डाको घेरामा बसेर ‘यो र त्यो’ भनिरहेका छन् । यस्ताले देश बनाउँछन् भनेर जनताले नसोच्दा पनि हुन्छ । जनताले यिनीहरुलाई अबको चुनावबाट बढार्नुपर्छ । राजनीतिलाई व्यापार बनाउनेहरुलाई बढार्ने मौका यहीँ हो ।

अब बेच्नेलाई होइन, बनाउनेलाई चुनौं । यी नेता फर्किए भने अहिलेको वैदेशिक ऋण बढेर दोब्बर हुन्छ । जनताको छोराछोरी काम खोज्दै विदेश जानुपर्ने बाध्यताको कहिल्यै अन्त्य हुँदैन । दुई छाक खान र आधारभूत अधिकारका लागि पनि जनताले सँधै लडिरहनुपर्नेछ । त्यसैले अब जे छ, जनताको हातमा छ ।

देशले धेरै भोगिसक्यो, अब भोग्न सक्दैन । दलालहरुले राज्य सञ्चालन गर्ने ठाउँमा पुग्दा देश सकियो । यो कुरा जनताले नबिर्सिऔं ।