मेनपावर र कन्सल्टेन्सी सञ्चालन गर्न दिएका घरधनीहरु धमाधम वडा धाउँदै, घर खाली गराइदिन हारगुहार !

रुषा थापा
वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा २०६० चैतमा नेपालीहरु इराक पुगे । त्यहाँ गएको केही महिनामै अर्थात् ०६१ भदौ १६ गते १२ जना नेपालीको हत्या गरियो । घाँटी रेटीरेटी उनीहरुलाई मारिएको थियो । इराकमा नेपाली मारिएपछि नेपालमा आंतक मच्चियो । यहाँका मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सीमा तोडफोडदेखि आगजनीसम्म भयो ।

उक्त घटनापछि घरधनीहरु मीनपावर, कन्सल्टेन्सी सञ्चालन गर्न घर भाडा दिन मान्दैन्थे । रोजगारीका लागि विभिन्न देश पुगेका हजारौं नेपाली अहिले विदेशमा अलपत्र छन् । मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सीहरुले उनीहरुलाई बेवास्ता गरेका छन् । काम र बस्ने बास नभएपछि नेपालीहरु विदेशको सडकमा अलपत्र भएर बसिरहेका छन् ।

अहिले तिनका आफन्त दिनहुँ सम्बन्धित मीनपावर तथा कन्सल्ट्रेन्सी धाइरहेका छन् । सरकारी निकाय पनि पुगेका छन् । तर, कतैबाट उनीहरुको गुनासो सम्बोधन नभएको अवस्था छ । गुनासो नसुनेपछि अहिले पीडितहरु गुण्डा, अभियन्ता बोक्दै मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी कहाँ पुगेका छन् । कतिपय त हतियारसमेत बोकेर पुग्छन् । अनि मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी सञ्चालकलाई थर्काउँछन् ।

कि विदेशमा अलपत्र आफन्तलाई तत्काल जागिर दिलाउन नभए नेपाल फर्काउन र जान लागेको पैसा फिर्ता दिनुपर्ने उनीहरुको माग छ । यसो नगरिदिए तोडफोडमै उत्रिन्छन् । अधिकांश मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी भाडामा सञ्चालन भएका छन् । त्यहाँ तोडफोड हुनु भनेको घरमा क्षति पुग्नु हो । यसरी आफ्नो घरमा क्षति पुग्ने भएपछि घरघनीहरु चिन्तित छन् ।

फेरि पीडितले आगो लगाइदिए र त्यसमा कोही मरे झनै संकट । त्यसैले, अहिले मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी सञ्चालन गर्न दिएका घरधनीहरु वडा कार्यालय गुहारिरहेका छन् । घर खाली गराइदिन माग गर्दै वडामा निवेदन दिने घरधनीहरुको लर्को छ । यद्यपि, उनीहरुको पनि गुनासो सुनुवाई भइरहेको छैन । हिजो बढी भाडाको लोभमा परेर घरधनीहरुले मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी सञ्चालन गर्न घर भाडामा दिए ।

अहिले भाडा नै नदिई छिटोभन्दा छिटो सरिदिन उनीहरु अनुरोध गरिरहेका छन् । सहकारी भाग्दा बचतकर्ताहरुको निशानामा संस्था सञ्चालन भएको घर पर्यो । उनीहरुले घर तोडफोड गरे । त्यसपछि घरधनीहरुले धमाधम आफ्नो घर खाली गराएका थिए । कतिपय घरधनीले चाँहि घर खाली गराउन नसकेपछि संस्थाको बाहिर राखिएको बोर्ड निकाले ।

बाहिर बोर्ड नदेखेपछि बचतकर्ताहरुले तोडफोड गरेनन् । यद्यपि, सहकारी सञ्चालन गर्न दिएका घरधनीहरु अझै पनि आफ्नो घर खाली गराउन वडा कार्यालय दिनहुँ पुग्छन् । सहकारी मात्र होइन, अहिले त बैंक तथा अन्य वित्ति संस्था आफ्नो घरमा सञ्चालन गर्न दिएका घरधनीहरु पनि चिन्तित छन् ।

सहकारीजसरी ती संस्थामा पनि संकट आउनासाथ फेरि आफ्नै घर निशानामा पर्ने हुँदा घरधनीहरु खाली गराउने कोशिस गरिरहेका छन् । तर, घर खाली गराउन नसक्दा उनीहरुको रातको निद्रा र दिनको भोक नै हराएको छ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले नेपालको एनजीओहरु ठग हुन् भन्दै यी संस्थाहरुलाई दिँदै आएको अनुदान बन्द गरिदिएका छन् ।

अनुदान रोकिएसँगै एनजीओहरु धमाधम बन्द हुन थालेका छन् । एनओसी सञ्चालन हुँदै भएका घरहरु भटाभट खाली भएका छन् । यसरी घर खाली भएका घरधनीहरुले मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी, सहकारी, लघुवित्त, बैंक सञ्चालन गर्न भाडामा दिएका छैनन् । उनीहरु वर्षौसम्म घर खाली राख्न तयार छन् । तर, यस्ता संस्था सञ्चालन गर्न भाडामा दिन मान्दैनन् ।

मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी, सहकारी, लघुवित्त, बैंक ठग हुन् भनेर आम नागरिकले राम्ररी बुझिसके । बरु परिवार भएकालाई पहिलेको भन्दा आधा मूल्यमा भाडामा दिन्छन् । तर, यी संस्था सञ्चालन गर्न जतिसुकै महँगो भाडा दिन्छुभन्दा पनि घरधनीहरु भाडामा दिँदैनन् । भाडाको लागि घर नै दाउमा लगाउँछन् चाहँदैनन्, उनीहरु ।

केही वर्षअघि काठमाडौंको सामाखुशी, गोंगबु, वसुन्धारा, नयाँ बसपार्क क्षेत्रमा बसोबास गर्नेहरुले त्यहाँ मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी सञ्चालन गर्न नदिन सरकारसँग माग गरेका छन् । यी संस्थामा दिनहुँ पीडित आएर झैझगडा गर्ने, पुलिस आउनेजस्ता कारण देखाउँदै उनीहरुले त्यस्तो माग गरेका थिए । अहिले उपत्यकासहित देशभर नै मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी सञ्चालन भएको ठाउँका सर्वसाधारण सरकारसँग त्यस्ता संस्था सारिदिन माग गरिरहेका छन् ।

पाँच वर्षअघि एउटै घरमा सात वटासम्म सहकारीको बोर्ड देखिन्थ्यो । एउटै टोलमा सयौं सहकारी सञ्चालन भएको पाइन्थ्यो । घर नै पिच्छे सहकारीको बोर्ड देखिन्थ्यो । तर, पछिल्लो समय एउटा वडामा एउटै पनि सहकारीको बोर्ड देखिँदैनन् । भाग्ने सहकारी त भागिहाले । भागेका सहकारीको बोर्डसमेत घरधनी, छरछिमेकी मिलेर धमाधम निकालिरहेका छन् । सहकारीमा करोडौं सर्वसाधारणको खर्बौ रकम डुबेको छ । एउटै बचतकर्ताको लाखदेखि करोडौं रकम सहकारीमा फसेको छ । सहकारी त रकम पचाएर भागिहाल्यो, बिजोग चाँहि बचतकर्ताको भएको छ ।

पैसाकै कारण बचतकर्ताको घरपरिवार लथालिंग भएको छ । कतिपयको त ज्यानैसमेत गयो । अधिकांश मानिसको सम्बन्धविच्छेद भयो । सहकारीले बचतकर्ताको पैसा मात्र डुबाएन, उनीहरुको जीवन नै लथालिंग बनाइदियो । त्यसरी नै मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सीहरुका कारण पनि हजारौं नेपाली नागरिकले दुःख पाएका छन् । लाखदेखि करोड खर्चिएर विदेश पुगेका उनीहरु त्यहाँ अलपत्र भएर सडकमा बस्नु परेको छ ।

हुन त सहकारीदेखि मीनपावर, कन्सल्ट्रेन्सी खोलेर आम नागरिक ठग्ने, लुट्ने राजनीतिक दलहरु नै हुन् । यस्ता संस्थामा दलकै कार्यकर्ताहरुको लगानी रहेको पाइन्छ । अनि पर्दाभित्र बसेर नेताहरु चाँहि जनता ठग्न कार्यकर्तालाई प्रोत्साहन गरिरहेका छन् । आफू ठगिएपछि जनताले सबै थाहा पाएका छन् । तर, ढिलो थाहा पाएपछि टाउकोमा हात लगाउनुबाहेक अरु विकल्प छैन ।

जनता भन्छन्, ‘हरेक क्षेत्रमा राजनीतिक दलको पहुँच छ । दलकै सेटिङ्गमा लुट्ने, ठग्ने काम भइरहेको छ ।’ दलहरुले जनता त ठगे नै सँगै रज्यलाई समेत लुटेका छन् । सरकारी सम्पत्ति सबै व्यक्तिको नाममा लगिदिए । अहिले राज्य कंगाल छ । सीमित व्यक्ति मालामाल छन् । यति मात्र देशको भूभाग नै छिमेकीलाई बेचे । त्यसबाट आएको पैसा पनि मोजमस्ती गरेर सिध्याए । राजनीतिक आडमा ठगलाई उन्मुक्ति, निर्दोषलाई फसाउने काम भइरहेको छ ।

सहकारी ठगीमा समातिएका नेपाली काँग्रेसकी सांसद माया राई केही दिनअघि दश लाख रुपैयाँ धरौटीमा छुटिन् । स्वर्णलक्ष्मी सहकारीको दुई चोटि सचिवजस्तो ठूलो पदमा बसेकी उनलाई धरौटीमा रिहा गरियो । तर, सहकारीको सदस्यसमेत नरहेका रास्वपा सभापति रवि लामिछानेलाई जेल पुर्याइएको छ । यसबाटै छर्लङ्ग हुन्छ कि यहाँ पार्टीको आडमा जे पनि हुनसक्छ ।