गरिब, अशिक्षितहरुलाई ‘ललिपप’ देखाएर कहिलेसम्म आफ्नो कर्तुत लुकाउने ?

अनुसा थापा
जनताहरुमा अहिलेपनि चेत खुलेको छैन् भन्ने पुष्टि हिजोको घटनाले गर्छ । चार वटा पार्टी सम्मिलित समाजवादी मोर्चाले हिजो काठमाडौंको भृकुटीमण्डपमा जनसभा गर्यो । जनसभामा विभिन्न जिल्लाका सर्वसाधारण सहभागी भएका थिए । त्यहाँ उपस्थित कतिपयको खुट्टामा चप्पलसमेत थिएन् ।

सित्तैमा गाडी चढ्न, खान र काठमाडौं हेर्न पाउने भएपछि उनीहरु आए । कोहीचाँहि यही मौका छोपेर आफन्त भेट्छु भनेर जनसभामा आएको देखिन्थ्यो । अहिलेपनि जनताहरु मासुभात र सित्तैमा गाडी चढ्न पाउने प्रलोभनमा राजनीतिक दलहरुको कार्यक्रममा सहभागी भइरहेका छन् ।

बेरोजगार र आर्थिक अवस्था कमजोर भएकालाई एउटा हजारको नोट, मासुभात र फ्रि गाडीको ‘ललिपप’ देखाउने क्रम जारी छ । बच्चा बोकेर महिलाहरु कार्यक्रममा आएका थिए । झुत्रो लुगामा कार्यक्रममा सहभागी भएकाहरुको ब्याग पनि च्यातिएकै थियो । स्कुल जाने विद्यार्थीलाई पनि ल्याइएको थियो ।

कतिपयचाँहि भने बाध्य भएर कार्यक्रममा आएका बताउँथे । भोलि गाउँमा बस्न गाह्रो हुने भएकाले जबरजस्ती कार्यक्रममा सहभागी भएको उनीहरुको भनाइ छ । हजारौंलाई गाडी रिजर्भ गरेर ल्याउने पैसा कहाँबाट आयो ? उनीहरुलाई पैसा बाँड्ने रकम कसले दियो ? मासुभात खुवाउने र बास बस्ने व्यवस्थाको जोहो कसरी भयो ?

जवाफ सहज छ, व्यापारीसँग राजनीतिक दलले चन्दा उठाए । ठेक्कापट्टा आफ्नै कार्यकर्तालाई दिने, राजश्व नउठाउने, सार्वजनिक, सरकारी, गुठीको जग्गा कब्जा गर्ने, व्यापारीलाई कालोबजारी गर्ने अनि व्यक्तिगत फाइदा लिने । हरेक राजनीतिक दलले गर्ने नै यहीँ हो ।

कार्यक्रमको नाममा गरिब र अशिक्षितहरुलाई पैसा दिएर ल्याउने अनि नेताहरु भाषण ठोक्ने । देशका जुनसुकै पार्टी होस्, भष्ट्राचारी भयो । घुस खाने, व्यक्तिगत सम्पत्ति जोड्ने । सर्वसाधारणहरु खुलेरै भन्छन्, माओवादी एक नम्बरको भ्रष्टाचारी भयो । त्यसपछि एमाले, काँग्रेसलगायतका पार्टी आउँछ ।

जनताको गरिबीको फाइदा उठाउने, शक्ति प्रदर्शन गर्ने, सत्तामा जाने अनि रजाइँ चलाउने । यो क्रम कहिले रोकिन्छ । नेताहरुकै कारण आफ्नो त्यो स्थिति बन्यो भन्ने चेतना जनतामा आएको छैन् । अझैपनि यस्तैको पछाडि लागिरहेका छन् । नेताहरु सही भइदिएको भए सबैभन्दा पुरानो सार्वभौम देशको अवस्था यो हुन्थ्यो ?

देशमा मँहगी बढेको छ, कालोबजारी व्याप्त छ । बेरोजगारी दीर्घरोगजस्तै बनिसकेको छ । दिनहुँ हजारौं नेपाली रोजगारीको खोजीमा विदेश पुग्छन् । एक जना नेपालीको टाउकोमा ९० हजार वैदेशिक ऋण पुगिसकेको छ । तर, जनता यिनीहरुलाई प्रश्न गर्न सक्दैनन् । बरु, तातो घाममा अल्कत्रामाथि बसेका यिनीहरुको भाषण सुन्छन् ।

जनताले खबरदारी गर्न नसक्दा त नेताहरुको मनलाग्दी गर्न मनोबल बढेको हो । जनता खाली खुट्टामा भाषण सुनिरहेका थिए, सर्वहाराका नेता पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डचाँहि कोटपेन्टमा ठाँटिएर आएका थिए । अन्य नेता पनि पुरै सर्जिएर कार्यक्रममा उपस्थित भएका थिए ।

भाषण गर्नेहरु खानपानले भर्खरको ठिँटोजस्तै देखिएका थिए भने भाषण सुन्न आएका किशोरहरुचाँहि बुढोजस्तो देखिन्थ्यो । खानै नपाएर र उपचार नपाएर उनीहरु त्यस्तो देखिएका हुन् । कर तिर्ने जनताहरु बेलैमा बुढा भए, करमा मोजमस्ती गर्नेहरुको बुढेसकालमा गालामा रगत भरिँदै गयो ।

यिनीहरुलाई नेता भन्नु नेता शब्दकै अपमान गर्नु हो । देश लुट्ने, जनताले तिरेको कर लुट्ने, त्यतिले नपुगेर विदेशबाट ल्याएको ऋण पनि लुट्ने नेता हुन्छन् ? गरिबको नेता भनेका छन् तर गरिबमाथि नै शोषण गरेका छन् । मासमा बसेर गरिब र देशको नाम लिने अनि देश नै बेचेर खाने ?

यिनीहरु नेता होइनन्, ‘दलाल’ हुन् । पर्दाभित्र बसेर ठग्न लगाउने त नेता नै हुन् । देशमा जतिपनि कम्पनी छन्, ती सबै राजनीतिक दलकै कार्यकर्ताको छन् । उनीहरुले राजनीतिक दललाई चन्दा दिन्छन्, जनता ठग्छन् । सर्वहारा नेताहरुले आयोजना गरेको हिजोको कार्यक्रममा एउटा रोचक दृश्य देखिएको थियो ।

दिँउसो घाम चर्किएको थियो । पैसा हुनेहरु पानी किनेर खाइरहेका थिए, नहुनेहरु उनीहरुले खाएको हेरिरहेका थिए । पैसा नहुनेलाई यहाँ कसले सोध्छ ? क्षणिकको लागि उनीहरुको इस्तमाल गरिन्छ अनि फोहोर फाल्याजसरी फालिन्छ । पछिल्लो समय जनताहरु झनझन् गरिब हुँदै गएका छन् ।

उनीहरु ऋणमा फसेका छन् । गरिबी र बेरोजगारीले सबैलाई हत्तु बनाएको छ । अनि त्यसको फाइदाचाँहि ती राजनीतिक दलले उठाएका छन् । जनता जति गरिब हुन्छन्, यिनीहरुलाई त्यति नै फाइदा हुन्छ । देशको अवस्था के छ ? वैदेशिक ऋण कति पुग्यो ? त्यहाँ पुगेकालाई थाहा छैन् ।

त्यही अन्धकारमा भएको फाइदा उठाइएको छ । खुट्टामा चप्पल नभएपनि उसले ९२ हजार वैदेशिक ऋणको भार बोकिरहेको छ । मोज नेताहरुले गरे तर ऋणचाँहि जनतामाथि आइपुगेको छ । अनि यस्ता दलाललाई लखेट्ने कि यिनीहरुको भाषण सुन्ने ? नेताहरुले देश र जनताका लागि के गरे ?

आफू, आफ्ना परिवार, आफन्त र पार्टीको लागि मात्र यिनीहरुले काम गरे । नेताहरुले अहिलेपनि आफ्नो गल्ती स्वीकारेका छैनन् । जनताको आँखामा भ्रम छर्ने काम जारी नै छ । देशमा विकास गर्यौं भन्छन् । जनताको अवस्था फेरिएको भाषण सुनाउँछन् । खोइ कहाँ विकास भयो ? जनताको अवस्थामा के बद्लाव आयो ?

देश त तहसनहस बनिसकेको छ । वास्तवमा भन्ने हो भने देश बाहिरबाट जति खोक्रो छ, भित्रबाट त्योभन्दा पनि बढी खोक्रो भइसकेको छ । तर, कुनचाँहि नेतासँग आफ्नो गल्ती स्वीकार्ने हिम्मत छ ? उल्टै एकअर्कामाथि आरोप–प्रत्यारोप गरेर बसिरहेका छन् । देश कंगाल बनाउनमा सबै राजनीतिक दलको सराबरी हात छ ।

र, यस गल्ती जनताको पनि छ । कार्यकर्ता भन्दापनि जनता बनिदिएको भए आज सायदै यो दुर्दशा देख्नुपर्थ्यो । जसले कर तिरेका छन्, उसैमाथि ऋण ? योभन्दा लज्जास्पद कुरा के होला । जनताको छोराछोरी आज जम्मै खाडीमा छन् । जनताले नै त्यो हैसियतमा पुर्याएको नेताको छोराछोरी कहाँ छन् ? अब आफैं मूल्याङ्कन गरौं ।

जनताको छोराछोरीलाई खाडीको तातो घाममा रगतपसिना बगाउन लगाएर यिनीहरुले आफ्नो छोराछोरीलाई उच्च तहमा पुर्याए । जनताको बलमा देशमा पटकपटक राजनीतिक परिवर्तन भयो । हिजो खुट्टामा चप्पल लगाउन नसक्नेहरुलाई देशको प्रधानमन्त्री बनाइयो । जनताको छोराछोरी राज्य सञ्चालकको उच्च पदमा पुगे ।

विडम्बना, पद पाएपछि उनीहरुले जनता देख्नै छोडे । जसरी हुन्छ, व्यक्तिगत सम्पत्ति जोड्ने, मोजमस्ती गर्ने र आफ्नो सन्तानलाई ठाउँमा पुर्याउने । जनता भोको छन् नि नाङ्गो उनीहरुले हेरेनन् । नेताले जहिलेपनि जनतालाई दास बनाए । हामी शासक होइन्, सेवक बन्नुपर्छ भनेर उनीहरुले सोचेनन् ।

गरिब जनतालाई खुड्किलो बनाएर उनीहरु ठाउँमा पुगे । गरिबको मुहार फेरिदिन्छौं भनेर लुट्ने काम भयो । मँहगी, गरिबी, बेरोजगारी, ऋणको कारणले जनता बाँच्नै नसक्ने अवस्थामा पुगे । आफ्नो कार्यकर्तालाई अगाडि राखेर भ्रष्टाचार गरेको सम्पत्ति गरिबलाई बाँडेर शक्ति प्रदर्शन गर्ने कार्य विगतदेखि वर्तमानसम्म निरन्तर चलिरहेको छ ।

२०४६ सालपछिका नेता, कर्मचारी र व्यापारीहरुको सम्पत्ति छानबिन गर्ने हो भने को कति भ्रष्टाचारी छ भन्ने कुरा छर्लङ्ग हुन्छ । तर, कोही त्यो गर्नै चाहँदैन् । आफ्नो पोल खुल्छ भनेर नेताहरु सम्पत्ति छानबिनको पक्षमा छैनन् । मानव सबैभन्दा सचेत प्राणी हो । हामीसँग हेर्नलाई आँखा छ, बोल्नलाई आवाज । तर, नेताहरुले जनताको आँखामा पट्टी बाँधिदिए, आवाज बन्द गराइदिए ।