यस वर्ष मनसुनबाट १२ लाख ५० हजार मानिस प्रभावित हुन सक्ने

जल तथा मौसम विज्ञान विभागले यस वर्षको मनसुनमा देशैभरि कम पानी पर्ने प्रक्षेपण गरिसकेको छ। तर, औसतभन्दा कम पानी पर्ने भन्ने कुरालाई पानी नै पर्दैन, विपद् नै आउँदैन भन्ने अर्थमा नबुझ्न अनुरोध गरिएको छ।

काठमाडाैं । यस वर्षको मनसुनबाट १२ लाख ५० हजार नागरिक प्रभावित हुने प्रक्षेपण गरिएको छ। राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले विभिन्न वैज्ञानिक विश्लेषणका आधारमा गरिएको अध्ययनले कुल दुई लाख ८६ हजार ९९८ घरधुरीका १२ लाख ५० हजार मानिस प्रभावित हुने आकलन गरेको हो।

सबैभन्दा बढी मधेश प्रदेशमा चार लाख र कोशी प्रदेशमा तीन लाख मानिस प्रभावित हुने अनुमान गरिएको छ। प्राधिकरणका अनुसार लुम्बिनी प्रदेशमा दुई लाख, बागमती प्रदेशमा एक लाख, सुदूरपश्चिम प्रदेशमा एक लाख ४७ हजार, गण्डकी प्रदेशमा ६९ हजार र कर्णाली प्रदेशमा ३५ हजार मानिस मनसुनजन्य विपद्‌बाट प्रभावित हुने आकलन गरिएको हो।

गत वर्ष २० लाख मानिस प्रभावित हुने आकलन गरिएको थियो।

मनसुन भित्रिन केही दिन मात्रै बाँकी रहेकाले पूर्व तयारी तथा प्रतिकार्यका काम तीव्र रूपमा अघि बढिरहेको पनि बताइएको छ। उपप्रधान एवं गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठले विपद् व्यवस्थापनको काम चुस्त रूपमा अघि बढाउन निर्देशन दिइसकेका छन्। सोही आधारमा आवश्यक पूर्व तयारी समन्वयात्मक काम तथा मनसुन पूर्व तयारी तथा प्रतिकार्य राष्ट्रिय कार्ययोजना निर्माण भएको पनि प्राधिकरणले जनाएको छ।

आइतबार बसेको १८औं बैठकले उक्त कार्ययोजना स्वीकृत समेत गरेको छ। कार्ययोजनामा मनसुनजन्य जोखिमको अवस्था विश्लेषण तथा प्रभाव आकलनका साथै विभिन्न मन्त्रालय तथा विषयगत क्षेत्र, निजी क्षेत्र, मानवीय क्षेत्रमा काम गर्ने नेपाल रेडक्रस लगायत गैरसरकारी संस्थाको जिम्मेवारीका साथै खोज, उद्धार तथा राहत सामग्रीको मौज्दातीको विवरण समेटिएको छ।

त्यसैगरी, भण्डारण गरिएका आपत्कालीन उपकरण र सामग्रीको जानकारी उपलब्ध हुने स्रोत व्यवस्थापन प्रणाली, गोदाम र खोज तथा उद्धारमा संलग्न हुने स्वयंसेवकको विवरण उपलब्ध हुने स्वयंसेवक व्यवस्थापन प्रणालीबारे कार्यविभाजन पनि गरिएको छ।

पूर्व सूचना तथा पूर्व कार्यका लागि देशका ३४ स्थानमा स्मार्ट साइरन जडान, विपद् सामूहिक उद्धार सवारी तथा ’ए क्लास’ एम्बुलेन्स खरीद गरी सात वटै प्रदेश र काठमाडौं उपत्यकामा एक–एक वटा रहने व्यवस्था मिलाइएको प्राधिकरणले जनाएको छ। स्वयंसेवक प्रणालीमा हालसम्म एक लाख ४२२ जना सूचीकृत भइसकेका छन्।

जल तथा मौसम विज्ञान विभागले यस वर्षको मनसुनमा देशैभरि कम पानी पर्ने प्रक्षेपण गरिसकेको छ। सरदरभन्दा कम पानी पर्ने भएकाले अधिकतम तापक्रम पछिल्ला वर्षभन्दा बढी हुने अनुमान पनि गरिएको छ।

सामान्यतया जेठ अन्तिम साताबाट मनसुन नेपाल प्रवेश गर्दछ। विभागका महानिर्देशक कमलराम जोशीले यस वर्षको मनसुन जेठ ३१ वा ३२ गते पूर्वबाट प्रवेश गर्ने सम्भावना रहेको बताएका छन्। नेपालमा मनुसन सरदर १०० दिन क्रियाशील हुने गरेको छ। उनले औसतभन्दा कम पानी पर्ने भन्ने कुरालाई पानी नै पर्दैन, विपद् नै आउँदैन भन्ने अर्थमा नबुझ्न अनुरोध गरेका छन्।

नेपालमा बाढी, पहिरो र भीषण वर्षा मनसुनजन्य विपद् हुन्।