धन सम्बन्धि चाणक्यका यी १० नीति जानिराख्नुस्

यो सत्य हो कि धन नै सबथोक होइन, तर धनले नै धेरैथोक प्राप्त गर्न सकिन्छ, एकाध कुराहरु छोडेर सबैथोक धनले किन्न सकिन्छ भन्दा पनि फरक पर्दैन । भनिन्छ धन पैसाले नै मानव जीवनका ७० प्रतिशत भन्दा धेरै समस्याहरु स्वतः समाप्त हुने गर्छन् ।

१) धनको बचत

ब्यतिले दुःखका बेला समस्याका बेलाकाा लागि धन बचत गर्नुपर्छ । पुरुषले आफ्ना महिला वा पत्नीको जस्तोसुकै अवस्थामा पनि रक्षा गर्नुपर्छ चाहे सङ्गालेर राखेको धन नै किन खर्च गर्न नपरोस् । तब मात्रै धनकी देबी लक्ष्मी खुशी हुन्छिन् ।

२) धनले नै सम्मान मिल्छ

ध्न सम्पती भनेको मानिसको जीवनमा एक महत्वपूणर् भाग हो यसले तपाईँलाई सम्मान दिलाउँछ । यति मात्रै होइन धनले विभिन्न खालका समस्याहरुसँग जुध्न पनि तपाईँलाई सक्षम बनाउँछ ।

३) समृद्ध ठाउँमा रहुनुस्

धन आर्जन र सम्मान लागि जहिले पनि पर्याप्त अवसर भएका ठाउँमा बस्नुपर्छ कि त आफ्नै ठाउँमा भएका सम्भावनाहरुलाई पहिल्याउन सक्नुपर्छ । सम्भव भएसम्म रोजगार, इज्जत, अवसर हुने ठाउँ नै रोज्नुपर्छ । जहाँ समृद्ध व्यापारी, शिक्षित ब्रामण, शैनिक, नदी तथा चिकित्सक नभएको ठाउँमा भरसक नवस्नु नै उत्तम हुन्छ ।

४) धनबाट परीक्षा

आफ्नी पत्नीको परीक्षा धनसम्पती गुनाएपछि गर्नुस्, साथीको आवस्यकताको समयमा र नोकरको महत्वपूणर् कार्य दिपछि परखनुस् । सच्चा छोरा आफ्ना बाबुप्रति सत्रै आज्ञाकारी हुन्छ भने सच्चा बाबु सधै आफ्ना छोरा वा सन्तानको ख्याल राख्छ । इमानदारी सच्चे दोस्तको सही पहिचान पनि हो ।

५) धनको मोह नगर्नुस्

जुन धन प्राप्तीका लागि कठिन हुन्छ वा जसका लागि धर्म छोड्नुपर्छ, शत्रुको खुशामद गर्नुपर्छ त्यस्ता धन प्रति कहिल्लै पनि मोह नगर्नुस् । किनकी धन कमाउने धेरै बाटाहरु छन् धेरै तरिकाहरु छन् जुन आत्मसम्मान र सन्तुष्टिको साथमा पनि प्राप्त गर्न सकिन्छ । आत्मसम्मान गुमाएर मन खिन्न गराएर जोडेको धनको के अर्थ ।

६) धनवान र मोक्ष

जुन मान्छेसँग आश्था, धन तथा लगाव छैन त्यस्ता मानिसलाई कहिल्लै पनि मोक्ष प्राप्त हुँदैन । त्यस्ता व्यक्तिहरु जहिले पनि जन्म र मरणको दुश्चक्रमा फसिरहन्छन् । त्यसैले धनकै लागि भनेर लोभ र पाप कहिल्लै पनि नगर्नुस् ।

७) गरिबी एक रोग हो

गरीब र गरीबीका साथ जीवन बिताउन विष सेवन गरेजस्तै हो । सबैलाई प्रसस्त धनसम्पती भएका परिवार नसिव हुँदैन तर सबै आम मान्छे हुन् मेहनत गर्नुपर्छ धन कमाउन सकिन्छ । भाग्यलाई दोष दिएर मात्र नबस्नुस्, सम्भावना खोज्नुस् । अनजान ठाउँमा दक्षता नै सबैभन्दा ठूलो मित्र हुन्छ । राम्रो स्वभावकी महिला वास्तवमै पुरुषको सबैभन्दा उत्तम साथी हुन सक्छे । त्यसैले विद्याताले लेखेको भाग्य ठानेर नबस्नुुस् दान पुण्य भनेको अर्को जुनीमा काम आउँछ ।

८) अत्यधिक दानले पनि नोक्सान गराउँछ

अत्यधिक सुन्दरताका कारण सीताको अपहरण भएको थियो, अति घमण्डकै कारण लंका कारण रावण मारिएका थिए भने अत्यन्त दारवीरताका कारण बालीलाई धेरै कष्ट भएको थियो । त्यसैले दानलाई जहिले पनि गच्छे अनुसार नै गर्नुपर्छ हरेक कुराको सीमा हुन्छ त्यसै छ भन्दैमा खन्याउनुपर्छ भन्ने पनि छैन दान सधै सिमित गर्नुस् ।

९) कला, दान-पुण्य नै सबैभन्दा ठूला धन हो

जहाँ कलाको सम्मान हुन्छ, नीति नियम कानूनको पूणर् पालना हुन्छ त्यस्तो ठाउँमा बसाई राम्रो हुन्छ । जहाँ दान-पुण्य भन्ने कुराको मतलब नै हुँदैन, जहाँ उँचनीचको भाव बढी हुन्छ त्यस्तो ठाउँ उचित हुँदैन ।

१०) धन प्राप्ती नै लक्ष्य

जुन व्यक्तिले आफ्नो लक्ष्य निर्धारण गर्न सक्दैन त्यस्तो मान्छेले कहिल्लै पनि विजय वा सफलता हात पार्न सक्दैन । आफ्ना योजनाहरुका बारेमा कहिल्लै पनि कसैसँग चर्चा नगर्नुस्, किनकी अरु कसैले तपाईँका उद्देश्य वा काममा बाधा पुर्याउन सक्छन् । त्यसैले धन प्राप्त गर्नुछ भने लक्ष्यको पछि लाग्नुस् आफ्नो कर्ममा केन्द्रित हुनुस् अनावस्यक कुरा वा अरु कसैको बहकाउमा कहिल्लै पनि नलाग्नुस् ।