मनसुनमा स्वस्थ रहन आयुर्वेदिक जडीबुटी

वर्षा र चिसो मौसमले गर्मीबाट राहत दिन्छ। तर वर्षायाम स्वास्थ्यका लागि राम्रो मानिँदैन । मनसुनले धेरै मौसमी रोग र संक्रमणको जोखिम बढाउँछ। मौसममा चिसो, रूघाखाेकी, खाद्य विषाक्तता (फुड पाेइजन), डेंगु, मलेरिया, टाइफाइड र हेपाटाइटिस ‘ए’ जस्ता रोगको जोखिम बढी हुन्छ । यसबाहेक बदलिँदो मौसममा शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुन्छ, जसका कारण तपाई रोगको चपेटामा पर्नुहुनेछ । त्यसैले मनसुनमा स्वस्थ रहन आफ्नो आहारमा केही आयुर्वेदिक जडीबुटी समावेश गर्न सक्नुहुन्छ।

आयुर्वेदिक चिकित्सक रितु चड्डा (बीएएमएस)का अनुसार केही आयुर्वेदिक जडिबुटीले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन मद्दत गर्छ । यसको नियमित सेवनले धेरै रोगबाट बच्न सकिन्छ ।

1. अश्वगन्धा 

आयुर्वेदमा अश्वगन्धलाई शक्तिशाली औषधीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यसमा पाइने पौष्टिक तत्व र औषधीय गुणले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन मद्दत गर्छ । यसका साथै शरीरमा सूजन कम गर्न, मस्तिष्कलाई शान्त पार्न र रक्तचाप नियन्त्रण गर्न पनि फाइदाजनक हुन्छ। अश्वगन्धाको सेवनले निद्राको गुणस्तरमा सुधार गर्नुका साथै तनावको स्तरलाई पनि कम गर्छ। अश्वगन्धलाई पाउडर वा क्याप्सुलको रूपमा दूध वा पानीसँग सेवन गर्न सक्नुहुन्छ।

2. तुलसी 

तुलसी यसको औषधीय गुणका लागि परिचित छ। आयुर्वेदमा शताब्दीयौंदेखि विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचारमा यसको प्रयोग हुँदै आएको छ। तुलसीमा एन्टी भाइरल, एन्टि ब्याक्टेरियल र एन्टी फंगल गुण हुन्छ, जसले मनसुनको संक्रमणसँग लड्न मद्दत गर्छ। मनसुनमा तुलसीको चिया सेवन गर्नाले रुघाखोकी र श्वासप्रश्वासको समस्याबाट मुक्ति मिल्छ । यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने, तपाईंले बिहान खाली पेटमा 4-5 वटा तुलसीको पात चपाउन सक्नुहुन्छ।

3. मुलेठी

मुलेठीमा एन्टिअक्सिडेन्ट, एन्टी माइक्रोबियल र एन्टी इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ, जसले प्रतिरक्षालाई बलियो बनाउन मद्दत गर्छ। यसको नियमित सेवन गर्नाले धेरै रोग र संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ । मनसुनमा रुघाखोकी र रुघाखोकीको समस्या भएमा लिकोरिस चिया वा काचाे सेवन गर्न सकिन्छ । लिकोरिस जरा चपाउँदा घाँटी दुख्ने र सुन्निने समस्याबाट राहत मिल्छ।

4.गुर्जाे

गुर्जाे स्वास्थ्यको लागि वरदान भन्दा कम छैन। आयुर्वेदमा यसलाई धेरै गम्भीर रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ।गुर्जाेमा एन्टिअक्सिडेन्ट र एन्टी ब्याक्टेरियल गुण हुन्छ, जसले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन मद्दत गर्छ। यसले शरीरमा हुने संक्रमण र ब्याक्टेरियासँग लड्न मद्दत गर्छ। यसको प्रयोगले फ्लू र ज्वरो छिट्टै निको पार्न मद्दत गर्छ। पाचन प्रणालीलाई स्वस्थ राख्नका लागि पनि यसलाई फाइदाजनक मानिन्छ ।

5. अदुवा

अदुवामा एन्टी भाइरल, एन्टी इन्फ्लेमेटरी र एन्टिअक्सिडेन्ट गुण हुन्छ । यसको सेवनले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढ्छ, जसले गर्दा धेरै रोग र संक्रमणको चपेटामा आउनबाट बच्न सकिन्छ । मनसुनमा दैनिक अदुवाको सेवन गर्नाले रुघाखोकी, ज्वरो, खोकी र पाचन सम्बन्धी समस्याबाट मुक्ति मिल्छ । यसका लागि अदुवालाई चिया, सूप वा तरकारीमा मिसाएर सेवन गर्न सक्नुहुन्छ।

यस मनसुनमा स्वस्थ रहन र फिट रहन आफ्नो आहारमा यी आयुर्वेदिक जडीबुटीहरू समावेश गर्न सक्नुहुन्छ। तर, यदि तपाईलाई कुनै रोग वा एलर्जी छ भने, त्यसको सेवन गर्नु अघि विशेषज्ञको सल्लाह लिनुहोला।