दुर्गा प्रसाईः पहिले मार्सी चामलको भात खुवाए, अहिले होस उडाए !

अनुसा थापा
‘मार्सी चामलको भात, व्यवस्थामाथि आउँदैछ संकट !’ एमाले अध्यक्षसमेत रहेका वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंको घरमा मार्सी चामलको भात खाएको धेरैलाई स्मरण होला । २०७४ फागुन ३ गते ओली प्रधानमन्त्री हुनअगाडि प्रसाईंको घरमा भात खान पुगेका थिए । साथमा प्रचण्ड पनि थिए ।

दुवैलाई प्रसाईंले मार्सी चामलको भात खुवाएको तस्बिर बाहिरिएको थियो । सर्वसाधारणले कहिल्यै नदेखेको मार्सी चामल त्यसपछि हाहाकारसमेत हुन पुग्यो । त्यतिबेलै हो, प्रचण्ड र ओलीबीच आधाआधा कार्यकाल सरकार चलाउने सम्झौता भएको । उनीहरुले ६ बुँदै सम्झौता गरेका थिए, जसमा ३० महिना ओलीले र अर्को ३० महिना प्रचण्डले चलाउने मेन थियो ।

त्यस्तै, पार्टी अध्यक्ष प्रचण्डले चलाउने सम्झौता पनि भएको थियो । रोचक प्रसंग के भने, प्रसाईं कुनै राजनीतिक दलको नेता थिएनन् न अभियन्ता नै थिए । बस्, एउटा व्यापारी थिए, जसले आफ्नो नाफाको विषयमा मात्रै सोच्छ । आफू चर्चामा आउन र झापाको बिएण्डसी अस्पतालको स्वीकृति पाउनका लागि प्रसाईंले आफ्नो घरमा भात खुवाएका थिए । प्रसाईं कुनै राजनीतिक दलका नेता थिएनन् । न उनी कुनै अभियन्ता थिए ।

आफू चर्चामाव्यापारीको घरमा पुगेर सरकार गठनको सम्झौता गरियो । अहिले त्यही व्यापारीले यिनीहरुको चर्को खोइरो खनिरहेको अवस्था छ । यतिसम्मकी प्रसाईं व्यवस्थालाई नै संकटमा पार्न लागिपरेका छन् । प्रसाईं एक खुन्खार व्यापारी हुन् । उनले एक करोड पर्ने घरजग्गा धितो राखेर बैंकबाट ११ अर्ब ऋण लिइसकेका छन् । अब आफैं बुझौं, उनले कसरी मान्छेलाई चलाउँछन् ?

आफ्नो फाइदाका लागि उनी कहिले एमाले बने त कहिले माओवादी । तर, दुवैतिरबाट आफ्नो काम नभएपछि उनी राजातिर ढल्किएपछि छन् । देशमा राजा चाहिन्छ भन्दै हिँडेका छन् । उनले लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्थामाथि धावा बोल्न थालिसकेका छन् । आफ्नो स्वार्थ पुरा नभएकाले उनी व्यवस्थाको विरोधमा लागेको प्रष्टै भएपनि जनता उनको भाषण सुन्न पुगिरहेका छन्, ताली पड्काइरहेका छन्, किन ?

जवाफ सहज छ, त्यो हो जनताको व्यवस्थामाथि पैदा भएको अविश्वास । व्यवस्थालाई प्रसाईंजस्ताले होइन्, नेताहरुले नै खाडलमा लगेर हाल्ने काम गरे । जसका कारण १७ हजार जनताको छोराछोरी शहिद भएर आएको व्यवस्थामाथि कालो बादल मडारिएको छ । व्यवस्था परिवर्तनको लडाइँमा हजारौ अंगभंग भएका छन्, हजारौंले ज्यान फालेका छन् भन्ने कुरा नेताहरुले बिर्सिए ।

व्यापारीले भात खान बोलाए, नेताहरु खान नपाएझैं पुगिहाले । व्यापारीको घरमा खाना खान जानुहुँदैन्, उनीहरुको स्वार्थ जोडिएको हुन्छ भन्ने कुरा नेताहरुले बुझेनन् । मान्छे केलाउन सिकेका प्रसाईंले नजिकबाट नेताहरुलाई नियाले, अहिले त्यसैले ‘वार’ गरिरहेका छन् । वास्तवमा भन्ने हो भने नेताहरुलाई यो व्यवस्थाप्रति अलिकति पनि लगाव छैन् । आफ्नो योगदान भएको भए पो लगाव हुन्छ, चिन्ता हुन्छ ।

व्यवस्थाका लागि जनताको छोराछोरी मरेका छन्, आफ्नो कुनै आफन्त गुमाउनुपरेको भए पो ओली, प्रचण्ड, बाबुराम भट्टराई, शेरबहादुर देउवा, माधव नेपालजस्तालाई माया हुन्थ्यो । आफ्नो छोराछोरी ठाउँमा पुर्याए, सात पुस्तालाई पुग्ने सम्पत्ति कमाए अनि किन व्यवस्थाको मतलब हुन्थ्यो ? प्रचण्डले आफ्नी छोरीलाई मेयर, स्वकीय सचिव, भाइलाई सभामुख र बुहारीलाई मन्त्री बनाए । बाबुरामले छोरीलाई यसअघिको निर्वाचनमा उठाएका थिए ।

ज्नताका छोराछोरीले भने एक पेट टन्न खान पाएका छैनन् । उपचार नपाएर तड्पिएका छन् । देशको खातिर लडेकाहरु मरिहाले, यी मुकुट लगाएर देशप्रेमीहरु भ्रष्टाचारी हुन् । जब व्यवस्था परिवर्तनको लडाइँ हुँदैथियो, प्रचण्ड र बाबुरा भारतमा थिए । ओली र देउवा राजाको सरकारमा मन्त्री र प्रधानमन्त्री खाइरहेका थिए । त्यसैले त एउटा व्यक्तिले बोल्दा लोकतन्त्रको जग हल्लियो ।

नेताहरुको रातको निद्रा र दिनको चैन हरायो । अहिले राजेन्द्र लिङदेन, ज्ञानेन्द्र शाही, प्रकाशचन्द लोहनीलगायत राप्रपा नेताहरु प्रसाईंको पछाडि लागेका छन् । यता, पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले आफू राजगध्दीमा फर्किने संकेत दिएपछि प्रचण्डले सामान्तीहरुले टाउको उठाउन खोजे भने जनताबाट लखेटिने अभिव्यक्ति दिए । यता, ओलीले पनि राजतन्त्र नआउने बताएका छन् । तर, उनीहरुले विगत बिर्सिए ।

२०४६ सालमा पञ्चायती व्यवस्था ढालेर जनताले देशमा बहुदलीय व्यवस्था ल्याए । २०६२–६३ सालमा १९ दिन आन्दोलन भएपछि देशबाट राजतन्त्रको जरा उखालियो । राजा जंगलतिर लागे, देशमा लोकतन्त्र आयो । अब पुनः राजा आउँदैनन् भन्न सकिन्न । किन कि जनताको अगाडि कसको जोर चल्छ र ?

जनता उत्रिएपछि पञ्चायती व्यवस्थाले घुँडा टेक्यो, बहुदलीय व्यवस्था हार्यो, राजाले श्रीपेच उतार्नुपर्यो । जनता राजतन्त्र चाहियो भनेर सडकमा उत्रिए भने नेताहरुले देश छोडेर कुलेलम ठोक्नेबाहेक केही गर्न सक्दैनन् । देशका नेताहरुले जनताको आवाजलाई अझैपनि ख्यालख्यालमा लिने हो भने देशमा राजतन्त्र फर्किन धेरै बेर लाग्दैन् । विगतदेखि नै जनतालाई नेताहरुले हलुकामा लिए । जनतालाई गन्दैनगन्ने परिपाटीका कारण नेताकै अस्तित्व सकिने अवस्था बनेको छ । लोकतान्त्रिक व्यवस्थाबाट जनता आजित भइसकेका छन् ।

बढ्दो मँहगी, बेरोजगारी, ऋण, भ्रष्टाचार, कुशासनले जनता निराश बनेका छन् । जसका कारण राजा चाँहिदैन् भन्नेहरु पनि चाहिन्छको आवाज उठाउन थालिसकेका छन् । २०७२ असोज ३ गते देशमा संविधान आयो । भारतले नेपाललाई नाकाबन्दी गर्यो । त्यतिबेला ग्याँस, इन्धन नपाएर जनतालाई ठूलो समस्या भएको थियो । भारतको विरोध गर्ने एउटै मात्र नेता थिए, केपी ओली ।

जनता उनको पक्षमा उभिए । तर, अहिले सबैभन्दा बढी ओलीकै खोइरो खनिएको छ । किन कि उनले तानाशाह व्यवहार देखाएका छन् । उनको नजरमा जनता केही होइनन् । उनी जनतालाई दबाउने कोसिस गर्छन् । झन् उनकै विरोधमा बढी आवाज उठिरहेको छ । हाम्रो पछाडि जनता छन्, सञ्चारकर्मी छन् भन्ने नेताले कहिल्यै सोचेनन् । नेताहरु विलासीमुखी भए ।

सम्पत्तिको लोभलालच र परिवारका सदस्यलाई माथि पुर्याउने प्रलोभनका कारण आज व्यवस्था संकटमा पर्यो कि परेन् । करोडौंको घडी बाँध्ने, दशौं रोपनी घर बनाउने, दैनिक हजारौंको पानी खाने अनि जनताले यिनीहरुलाई नलखेटेर के गर्ने ? राजा चाहियो भन्दै सडकमा आएका जनता हुन् । उनीहरुलाई यी नेता भनाउँदाले सामान्ती भनिदिए । जनताले आफ्नो माग पनि राख्न नपाउने ? नेताहरुले मनपरी गर्दा र बोल्न हुने, जनताले आफ्नो हकअधिकार चाहियो भन्न पनि नहुने ? नेताहरुले काम गरिदिएको भए, आज जनता पुनः राजतन्त्रको पक्षमा बोल्थें ?

एकपटक फालिएको राजा फेरि ल्याउनका लागि आन्दोलन हुन्थ्यो ? नेताहरु सुध्रिने हो भने यो व्यवस्था संकट पर्दै पर्दैन् । देशमा विकास हुन्छ, जनताले सुःख पाउलान् भनेर पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले दरबार छोडिदिए । राजाजस्तो व्यक्ति नागार्जुनको जंगलमा गएर नागरिक भएर बसेका छन् । नेताहरुले के गर्छन् ? त्यो त राजाले पनि हेरिरहेका छन् । नेताहरु आफू गल्ती गर्ने, जनतालाई डेलिभरी दिन नसक्ने अनि दोष राजा र जनतालाई लाएर हुन्छ ? गत मंसिरमा ८४ हजार २२६ जनालाई विदेशमा बेचिएको छ । देश रित्तिँदै छ । उता, वैदेशिक ऋण बढेको बढ्यै छ ।

यो स्थिति कसले बनाएको ? पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले हो ? यो गर्ने नेताहरु होइनन् ? अब राजालाई गाली गर्ने कि आफूलाई ? नेताहरुले ख्याल राखुन् । किन कि एउटा औंला अर्कोतिर तेर्स्याउँदा चार वटाले आफैंतिर देखाउँछ । अझैपनि नेताहरुले यो कुरा बुझेका छैनन् । पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र मन्दिरमा दर्शन गर्ने बहानामा जनताको घरमा पुगे । शहिदहरुको घरमा गएर उनीहरुको अवस्था बुझे । जनतासँग राजा नजिक हुँदै गए । नेताहरु दोस्रो राजा बनेर वालुवाटार र दशौं रोपनीमा बनेको महलमा बसे । राजा बनेर शासन चलाउन खोजेका नेताहरुको अब भाग्ने दिन नजिकिँदैछ ।

‘अतिले खति गर्छ’ भन्ने कुरा नेताले बुझेनन् । त्यसको परिणाम पनि यिनीहरुले भोग्नेछन् । जनतामाथि शासन चलाउन खोज्दा श्रीलंकाको राष्ट्रपति देश छोडेर भाग्नुपर्यो । बंगलादेशकी प्रधानमन्त्री अर्काको देशमा शरण लिन पुगेकी छिन् । यसपछिको पालो नेताका नेताहरुको हुन सक्छ । जनता भोकभोकै छन्, नेताहरुको मोजमस्ती सकिँदैन् । देश बेचेर ल्याएको पैसा पनि खाने, जनताले तिरेको कर पनि खाने, रेमिट्यान्स पनि खाने अनि जनताले कतिञ्जेल सहने ?