बाबुराम, नारायणकाजीले प्रचण्डलाई छोड्दा जो कहिल्यै डगमगाएनन्

काठमाडौं । आसन्न प्रदेश तथा प्रतिनिधि सभा निर्वाचन वैचारिक राजनीतिक संस्कारको कसीमा निर्णायक सावित हुने देखिएको छ । हालको मौजुदा निर्वाचन प्रणाली र बाध्यताको गठबन्धन मूल जाँचक हुने छ भने आम मतदाता निर्णायक हुने छन् । यहाँ दल वा विचार समूहलाई कठिन छैन । कुन दल, कुन व्यक्ति वा विचार समूह रोज्ने ? चुनौतिमा मतदाता छन् ।

खास चुनावी प्रतिष्पर्धा सत्तारुढ दलको गठबन्धन र विपक्षीहरुको मोर्चाबीच नै हुने हो । तर, स्थानीय तहको निर्वाचनबाट सुनिएको ‘स्वतन्त्र स्वर’ र पार्टी तथा समूहभित्रको असन्तुष्टिले दलहरुलाई विवेक प्रयोग गर्न दिशानिर्देश गरेको छ । उम्मेदवार छनोटमा दलहरुले विवेक प्रयोग गरेनन् भने स्थानीय तहको निर्वाचनमा देशका ठूला सहरमा ठूला पार्टीले खाएको ठक्कर नदोहोरिएला भन्न सकिँदैन ।

पार्टीले उम्मेदवार छान्दा ध्यान दिनै पर्छ । अनुहार हेरेर वा पहुँच एवं खल्ती हेरेर उम्मेदवार छनोट गरिए जोखिमपूर्ण हुनसक्छ । जसको एउटा उदाहरण हामीले पेश गरेका छौँ ।

जसलाई छुटाए अन्याय हुन्छ

यहाँनेर हामी सत्ता साझेदार माओवादी केन्द्रको कुरा गर्दै छौँ । माओवादी केन्द्रमा त्यस्ता नेता पनि छन्, जसले विद्यार्थी कालदेखि बाटो विराएनन् । निरन्तर एउटै बोटमुनि बसेर वैचारिक एवं राजनीतिक संघर्ष गरे । उदाहरणको लागि, सिन्धुली सुनकोशी–५ मा जन्मिएका लेखनाथ दाहाल (राजन) । २०४६ मा प्रचण्ड नेतृत्वको मोटो मशालको विद्यार्थी संगठनको जिल्ला कमिटी सदस्यदेखि अहिलेसम्म बाटो नविराउने असली माओवादी हुन्, राजन ।

अहिले सिन्धुली १ र २ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्यका लागि उनको नाम सर्वसम्मत सिफारिस भएको छ । तर, यसअघि मन्त्री भइसकेका केन्द्रीय नेता हरिबोल गजुरेल पनि आकांक्षा राखिरहेको र माथिमाथि नै कुरा गरिरहेको बुझिन्छ । आधिकारिक रुपमा जसरी पार्टीद्वारा निर्देशित उम्मेदवार छनोट विधि भने उनले परिपालना गरेका छैनन् । जसरी राजन सबैतिरबाट मनोनयन भएका छन् ।

राजन नै किन ?

राजनका बुबा लिलानाथ खाटी किसान हुन् । अहिले पनि उनी कृषिमा उत्तिकै सक्रिय छन् । आमा हुन्, टंककुमारी । राजन २०४६ सालमा मोेटो ‘मशाल’मार्फत ऐतिहासिक जनआन्दोलनमा सरिक भए ।

पातलो मसाल वाला मोहनविक्रसँग फाटेका बाबुराम, जनयुद्धमा जान नमान्ने नारायणकाजीहरु कतैतिर नलागि उनी २०५१ मा स्थापना भएको माओवादीमै रहे । अहिले पनि उनी ‘प्रचण्ड’ माओवादी नै हुन् । २०५२ साल फागुन १ बाट भूमिगत भएका उनी २०५३ मा जेल परे । अनि एकैपल्ट २०५६ चैतमा छुटे । जेलपछि पनि उनी ९० दिन, ७० दिन, १३ दिन यस्ता थुनाहरु भोग्दै आए ।

र, २०५७ पछि माओवादीको क्षेत्रीय व्यूरो सचिवालय सदस्य भएका उले २०६९ सम्म निरन्तर त्यो जिम्मेवारी सम्हाले । २०६९ देखि अहिलेसम्म उनी नियमित जिल्ला ईन्चार्ज छन् । स्मरणीय के छ, भने २०६४ सालको संविधान सभा पहिलो निर्वाचनमा उनी रामेछाप जिल्ला ईन्चार्ज रहँदा माओवादीलाई राम्रै नतिजा दिलाए । २०७० को संविधान सभा दोस्रो निर्वाचनमा भने सिन्धुली १ मा उनी पराजित भए ।

उनका प्रतिष्पर्धी एमाले उम्मेदवार गणेश पहाडी जम्मा १३ सय ७२ मतले विजयी भएका थिए । २०७४ को संघीय निर्वाचनमा भने उनी सिन्धुली १ (क)बाट प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचित भए । जहाँ उनले ७ हजार मतअन्तरले जित हासिल गरेका थिए । अहिले उनको जिकिर छ, एमालेसँग सिंगल प्रतिस्पर्धा गर्ने अवस्था छ । गठबन्धन भएका कारण जित पक्का छ । उनले पेश गरेका तमाम आधारले प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवारको बन्दसूची बन्दा अथवा गठबन्धनबीचको सिट बाँडफाँटमा ‘राजन’ छुटाउनै नहुने नाम हो ।